Türk Sinemasında Karaoğlan – Bölüm 1: Türk Sinema’sından Karaoğlan Geçti

karaoglan.anabanner.sinematik01
Bir süre önce Sinematik Yeşilçam’da bir Karaoğlan yazı dizisine başladık. O dönem aramıza yenikatılan Onur, Karaoğlan üzerine bir yazı hazırlamış Karaoğlan filmleriniincelemişti. Ancak bu yazı dizisinin genişletilmesi gerekliliği ortaya çıktı.Bu konuda Yener Çakmak’ın da cesaretlendirici katkıları oldu. Başta Onur’unyazısını temel alarak genişletmeye başladık ancak sizlerde tahmin edersiniz kigenç dostumuz Onur’un yazısından çok daha farklı ve detaylı bir yazı dizisihalini almaya başladı.
ÖtekiSinema’dan Masis Üşemez’in tavsiyesi ile Gölgee-Dergi’nin  Karaoğlan’ın çizgi roman olarak yayınlanmayabaşlamasının 50 . yılı dolayısı ile hazırladığı özel dosya ya Karaoğlanflimleri ile ilgili  inceleme yazımızla katkıda bulunmuş olduk ve yazınınyeni halini de farklı bir şekilde düzenlememiz için çok güzel bir işbirliğioldu. O yüzden biz de çok dahagenişletilmiş yazıya bu aydan itibaren sitede yer vermeye başlayacağız.Bu şekilde yazının “gölge dergi versiyonunu” aşağıdabulacaksınız.
Gölge Dergiyi pdf okumak için – Gölge e-Dergi Ocak 2012 Sayı 52.pdf TIKLAYIP İNDİRİN
Gölge Dergiyi flash okumak içinTIKLAYIP ADRESİNDEN OKUYUNUZ

 
Giriş: Karaoğlan Geliyor!
Yazan:Yener Çakmak
İlk KARAOĞLAN filmi,1962 yılında Günşiray Film adına çekilen “CENGİZ HAN’IN HAZİNELERİ – KARAOĞLAN” filmidir.1959 yılındaAkşam gazetesinde senaryosu Abdullah Ziya Kozanoğlu, çizerliği Suat Yalaztarafından yapılan ve gazetede KAAN adı altında yayınlanan çizgi romanserisinin ilk macerasının sinema uyarlamasıdır.Filmin yönetmeni Atıf YılmazBatıbeki, senaristi Suat Yalaz’dır.Baş rol oyuncusu ise filmin yapımcılığını daüstlenen Orhan Günşiray’dır.Bu film aynı zamanda Türk Sineması’nda ilk yerliçizgi roman uyarlaması filmimizdir. Suat Yalaz aynı zamanda filmin jenerikresimlerinin çizeridir.

Suat Yalaz bu filmin senaryosunu resimlediği çizgi romandan adapte edipyazarken,hayalinde Hollywood yapıtlarıyla yarışabilecek nitelikte bir filmortaya çıkartmak vardır.Ancak filmin yönetmeni Atıf Yılmaz aynı görüştedeğildir.Bu nedenle de Yalaz’ın senaryosu üzerinde oynamalar yapar ve Suatustanın deyimiyle filmi sululaştırır.Filmin yapımcısı Orhan Günşiray ise filminyapımında varını yoğunu harcar.Tarihi kostüme  film olması maliyeti birhayli yükseltir.Senaryosu üzerindeki değişiklikler hoşuna gitmeyen SuatYalaz,filmin çekimleri başladıktan bir süre sonra ekipten ayrılır. Ütopyaolarak aklına yerleşmiş olan;her şeyiyle kendi yapımı istediği gibi yapmafikrini ileriki yıllarına bırakır.

Suat Yalaz; sinema alanında çalışma yapma idealiyle,İstanbul Devlet GüzelSanatlar Akademisi yıllarında AR Film’de bulduğu işle başlar.Sinemalara filmöncesi gösterilen Türkiye ve Dünya aktüalitesi,haberleri filmlerin dağıtımıkonusunda bulur ilk işini.Sonra usta yönetmen Ömer Lütfi Akad’ın “AK ALTIN”filminde asistanlık yapar.Ancak bu çalışma da onu tatmin etmez.TEF mizahdergisinde karikatüristlik yaparken,dergi sahibi Ertem Eğilmez’e,para kazanmasıiçin sinema alanına girmesi yönünde tavsiyelerde bulunur.Çünkü,TEF,DemokratParti döneminin muhalif dergisidir ve hükümet tarafından kapanması için hertürlü devlet baskısı uygulanmaktadır. Dergiye ihtiyacı olan kağıt verilmez.Basınİlan Kurumu reklam vermeyi keser.Dergiyi dava eder.Bu  olaylar o dönemdetüm muhalif yayınlara,iktidarın yaptığı uygulamalardır.Yandaş olan yayınlaraise Devlet desteği her  şekilde yapılır.TEF muhalif olması ile örtülüödenekten de yararlana iktidar yandaşı AKBABA karşısında tirajını her geçen gündaha çok yükseltir.Ancak iktidarın baskısı sonucu pes etmek zorunda kalıpkapanır.

27 Mayıs 1960 ihtilali ile birlikte,Demokrat Parti’nin iktidarı sonaerer.Askerlerin kurduğu,Cemal Gürsel önderliğindeki Milli Birlik Komitesiiktidarı ele geçirir.Yeni bir Anayasa yapılır.Cezaevine,muhalif olmaktan ötürügiren gazeteciler ve aydınlar serbest bırakılır.Kapanan muhalif yayınlarlabirlikte TEF dergisi yeniden yayına başlar;ancak ihtilal sonrası muhalefetyapamadığı için istediği satış rakkamına ulaşamaz.


İşte o yıllarda Suat Yalaz,Dolmuş dergisine birlikte mizahi temalı çizgiromanlar hazırladığı senarist Bülent Oran’la birlikte “YAMANGAZETECİ” adlı bir film senaryosu yazarlar ve filmin yapımcısı olacak olanErtem Eğilmez’le filmin yönetmenliğini yapması konusundaanlaşırlar.Fakat,yapımcı olarak ilk filmini yapacak olan Ertem Eğilmez,yönetmenlikkonusunda hiç bir deneyimi olmayan Suat Yalaz yerine yönetmen olarak BurhanBolan’ı tercih eder.Bu olay da Suat Yalaz ile Ertem Eğilmez arasında sonrakiyıllara da uzanan bir dargınlığa,kırgınlığa yol açar.1961’de çekilen YamanGazeteci,senaryo çalışmasında bulunan Suat Yalaz’ı tatmin etmez.

Suat Yalaz,her şeyiyle kendinin olan ilk filmi KARAOĞLAN ALTAY’DAN GELENYİĞİT’i 1965 yılnda çeker.Filmin çekimine kadar geçen sürede,Yalaz’ın başındanbir dize ilginç olay geçer.Her şeyin başlangıcı,çizgi romancılığına,yayıncılığınıeklemesiyle başlar.İlk haftalık KARAOĞLAN dergisini,Akşam gazetesi sahibi MalikYolaç’ın yardımı ile çıkartır.Yalaz dergi yayıncılığına girmedenönce,Türkiye’nin önde gelen çizgi roman dergileri yayıncısı,Ceylan Yayınlarısahibi Erdoğan Egeli’ye gidip KARAOĞLAN dergisini çıkartmasını teklif etmiş veolumsuz yanıt almıştır.Bu olumsuzluk onu kamçılamış ve yayınevi sahibiyapmıştır.İlk KARAOĞLAN dergisi serisinin beklenenin üstünde yoğun bir ilgi ilekarşılanması Yalaz’ı cesaretlendirir.Eldeki hazır macera stoklarıtükenince,mecburen yayına ara vermek zorunda kalır.Dergisinin ikinci yayındöneminde KARAOĞLAN filmini çekmeyi de düşündüğünden,dergisinde bir yazar çizerkadrosu kurar.Bir yandan Akşam gazetesine günlük Karaoğlan macerası yazar çizer,öteyandan dergisini yönetir,yeni maceralar hazırlatır;bu arada da ilk Karaoğlanfilminin senaryosunu yazar.

Filmine,Karaoğlan rolünü oynayacak oyuncuyu bulmak içingazete ve dergisinde açtığı yarışma ile başlar.Aradığı oyuncuyu,açtığıyarışmadan değil,yarışma dışı bir seçimle Ankara Sanat Tiyatrosu’ndan bulur.Buoyuncu Kartal Tibet’tir ve seyirci de ilk filminde gördüğü Tibet’i Karaoğlanrolüne yakıştırır.Suat Yalaz,ilk Karaoğlan filmi çekimi öncesi de tıpkıdergisinin yayınında olduğu gibi,çeşitli film şirketi ilegörüşmüş,hepsinden  olumsuz yanıtlar almıştır.Film tarihi kostüme özelliktaşıdığından,maliyeti diğer filmlere göre yüksektir. Sinemada Karaoğlan kimolacak yarışması açıldıktan sonra Yalaz’ın Ankara Caddesi, Güncer Han’dabulunan dergi idarehanesine gelenler arasında Yılmaz Güney, Ayhan Işık, CüneytArkın vardır ve Suat Yalaz seçimini sinema dışından yapmayı tercihetmiştir.Filmin çekimi için gerekli parayı,Karaoğlan dergisinin dağıtıcılığınıyapan dağıtımcıdan borç alır.Neyse ki,dergi gibi ilk Karaoğlan filmi de büyükbir ilgi ile karşılaşır.Daha önce kapılarını Suat Yalaz’ın yüzüne kapatan filmşirketleri,ilk filmin ardından kapılarını Yalaz’a ardına kadar açarlar amaonların bu olayı geç farketmeleri Yalaz’ı yayıncılıktan sonra,film şirketi sahibide yapar.


Karaoğlan Filmleri:

Karaoğlan Klonu veya yan hikayesi filmler:
Akbulut Malkoçoğlu ve Karaoğlan’a karşı  1967
Karaoğlan’ın kardeşi Sargan 1968  
Karaoğlan Filmleri:
Karaoğlan – Cengiz Han’ın Hazineleri 1962,
Karaoğlan – Altay’dan Gelen Yiğit 1965,
Karaoğlan – Baybora’nın Oğlu 1966,
Karaoğlan – Camoka’nın İntikamı 1966,
Karaoğlan – Bizanslı Zorba 1967,
Karaoğlan – Yeşil Ejder 1967,
Karaoğlan – Samara Şeyhin Kızı 1969
Karaoğlan – Geliyor 1972
Not: Yazıda kullanılan görseller Yener Çakmak’ın kişisel arşivinden ve suatyalaz.com sitesinden alınmıştır

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir