Fantastik Türk Sineması – Badi (Turkish E.T. 1983)

badi-turkish-et-4247-B04D-D0EE
“SELAM BADİ, BUGÜN NELER YAPTIN?”

En ağızlara yapışan tabir ile Badi, kültürümüzün adaptasyon eleğinden geçmiş bir E.T.’dir fakat bu uyarlamanın kültürümüz ile harmanlanmasının çok daha farklı, bir nevi alternatif sebepleri de vardır. Badi İlk görücüye çıktığında gökten nur topu gibi Anadolu uzaylısı indiği zikredilse de; popüler kültürün vaz geçilmez malzemelerinden biri olan Ufo hadisesine, memleket olarak bakışımızı da resmetmektedir aslında!

Yukarıda bahsettiğim sebeplerin en önemlisi hiç kuşkusuz, hem dünyada hem de ülkemizde –daha ziyade- zaman zaman hortlayan dünya dışı zeki varlıklara ve UFO’lara olan ilgi gelmektedir. Neden zaman zaman hortladığı konusunda çeşitli spekülasyonlar olsa da, bu konsepte olan ilgi belli aralıklarla alevlenir. Bu dönemsel merak patlamasının ana sebebi de, UFO’ları belli dönemlerde görmemizdir. Elbette meraklısı için her daim diri kalabilen bir konsept olmasına rağmen toplumun büyük bir kısmının konuya yaklaşımı daha çok magazinel yönlendirmeler doğrultusunda gerçekleşir.

badi turkish et badi sinematik

Böylelikle Badi, sadece adapte bir E.T. uyarlaması olmakla kalmıyor, aynı zamanda “Türkler Uzayda” geyiğinin, tam tersini işliyor. “Ülkemizi bir uzaylı ziyaret ederse ne olur?” Sorusuna da cevap verebilmek için kendi malzemelerini de oluşturuyor. Tıpkı yıllardan beri dillere pelesenk olmuş “Türkler Uzayda” geyiği kadar –hatta belki de daha fazla – malzeme barındırıyor aslında. Elbette bunu işlemeye yanaşan ilk film olması sebebi ile, bütün malzemenin bu filme yüklenmesini de beklemek biraz abest kaçabilir. Yine de Türkler’in uzaya yerleşmesi kadar sık dile getirilse de aslında sinemamız’da ondan çok daha az görselleştirilmiş bir temadır bu!

Yeşilçam’ın uyarlama hızının işlerliği Badi için de geçerlidir. Öyle ki 1982 tarihli E.T.’den bir yıl sonra çekilmiş, hatta pek çok izleyici bu filmi, orijinalinden daha önce izleme şansına sahip olmuştur. Aynı zamanda 80’li yılların zeki çocukları da –tıpkı Hollywood’da olduğu gibi- burada da iş başındadır. Büyüklerin dünyasında, her daim ayak altından çekilmesi buyurulan, fakat yeri geldiğinde onlardan çok daha rasyonel davranmasını bilen çocuklardır onlar. Hem batı edebiyatında- ve doğal olarak da sinemasında- hem de batıdan evrilen “doğulu” yapımlarda kendilerini gösterirler.

badi lobi sinematikKimi zaman hayalleri ile dans ederek sarhoş olan ve dürüstlükten taviz vermeyen bir yeniyetme olarak çıkarlar karşımıza; kimi zaman ise odasına kapanıp, türlü icatlar peşinde koşan bücür bir mucit olarak. Fakat işin asıl itici tarafı, izleyicinin de bu çocukları –en az abzürd makyajlı uzaylı kadar- kendisine uzak bulmasıdır. Öyle ya Badi her ne kadar yerli E.T. olarak damgalansa da, izleyici onu daha ziyade kendi mahallesinde tertiplenmiş bir oyun olarak kabul eder. Mahalle sakinlerinin, dünyaya –hem de kendi mahallelerinin göbeğine- inmiş bir uzaylıya olan tavırları, yurdum insanına ne kadar yakınsa, ileri görüşlü ve sağduyulu, büyümüş de küçülmüş çocuklar da bizlere git gide daha da uzak gelmektedir. Yine de Badi, kolay kategorize edilebilecek bir bilimkurgu deneyimi değildir.

Her şeyden önce, Türk-Uzaylı münasebetinden türlü espriler çıkarmayı ihmal etmez. Kimi bilinçli, kimi de teknik noksanlardan kaynaklanan bir dolu gülünç şey vardır filmde ki bunların en önemlisi hiç kuşkusuz Badi’nin kostümüdür. Aslına bakılacak olursa bir 80’ler filmine göre gülünç olduğu kadar, oldukça grotesk bir kostümdür bu!

Filmin hem kamera önünde hem de kamera ardında oldukça önemli isimler vardır. Bu isimlerin başında hiç kuşkusuz yapımcı arması ile Şerif Gören gelmektedir. Orhan Oğuz ise, kamera arkası takımının görüntü yönetmenliği koltuğunda oturmaktadır. Barış Pirhasan’ın senaristliğini yaptığı filmin bir diğer önemli ismi ise hiç kuşkusuz Orhan Çağman’dır.

Nedir ki film aynı zamanda Zafer Par’ın da ilk filmidir. Her ne kadar mizah dili, diğer filmlerinde, Badi’ye yaklaşsa da, Par, bir daha hiçbir zaman tam anlamıyla Badi kulvarında bir filme imza atmamıştır. İlerleyen yıllarda, kamera arkasında ve yapımcı koltuğunda da sinemamıza katkıları devam edecektir. Görüldüğü üzere Badi, fantastik Türk sineması altına adı belki de büyük büyük harflerle kazınacak bir film değildir ama işlediği malzeme bu gün bile benzer dokunuşlarla ele alınmamıştır.

Sinematik için yazan: Fatih Yürür

One thought on “Fantastik Türk Sineması – Badi (Turkish E.T. 1983)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir