Yerel seçimler yaklaşıyor, kılıçlar çekilmiş herkes o parti iyi bu parti kötü şeklinde tartışıyor.
Oysa yaşadıklarımız hiç değişmedi…
Bu ülkenin politikacıları ve söylemleri hiç değişmedi…
Bu ülke de toplumun büyük bir kısmının sadece kendi çıkarları için seçimler yaptığı ve bundan faydalanan uyanıkların olduğu gerçeği de hiç değişmedi…

Aziz Nesin‘in aynı isimli romanından uyarlanmış olan ve Kemal Sunal‘ın başrolünü oynadığı Zübük filmini her seçimden önce hatırlarım…(Utku Uluer)

Biz de sizler için Ege Görgün‘ün hazırladığı ve Ters Ninja‘da yayınlanan Zübük dosyasından bir kaç bölüm seçtik. Ama yazının tamamını kesinlikle BURADAN okuyun çünkü Aziz Nesin’in Zübük kitabını yazma hikayesi ve filmi üzerine yazılmış en iyi ve en kapsamlı yazı. Seçimlerden önce okunması gereken bir belge…

Zübük: Bu anlatılan, aslında hep senin hikayen oldu

İster kitaptan okuyun, ister filminden seyredin “Zübük”ü tecrübe ettikten sonra Aziz Nesin’in bu toprakların Jules Verne’i olduğuna ikna olacaksınız. Nesin, Verne gibi yaşadığı zamanın ötesindeki teknolojik aletleri ve gelişmeleri çok önceden hayal etmemiştir belki, ama 1961 yılında Türkiye’nin siyasal ve toplumsal hayatının yalnızca 80’lerdeki ahvalini değil, bugünlerini bile ayna gibi yansıtan bir eser koyabilmiştir ortaya. Verne’in gerçeğe dönüşen bilimkurgusu varsa, Nesin’in de yıllar içinde gerçekliğinden en ufak bir şey kaybetmeyen “sosyalkurgu”su var.

• “Zübük”, Aziz Nesin’in aklına 1959 yılında Akşam gazetesi adına çıktığı yurt gezisinde düşer. Doğduğu memleket olan Şebinkarahisar’ı dünya gözüyle ilk kez görme fırsatı yakalayan Nesin, bu fırsata belki de son kez sahip olacak babası Abdüllaziz Efendi’yi de yanına alır. Bu ziyarete o zamanlar toy yaşlarında tanık olan Şebinkarahisarlı Polat Sabuncu’nun*** anlattığına göre Nesin, romanının ana kahramanına ilham verecek karakterle bu gezide tanışmıştır.

• Tüm gördüklerine ve kızgınlığına rağmen bu konuyu en güzel işleyen romanını yazıp yayınlatması 60’ların başını bulacaktır. Bu romanında illet olduğu o yeni nesil liberal, işini bilen kasaba politikacısı tipinin ipliğini pazara çıkarmakla kalmayacak, bu profildeki politikacıların tüm kötü özelliklerini ifade eden tek bir kelime icat edip bunu kitabının ismi yapacaktır: Zübük.

• “Zübük – Kağnı Gölgesindeki İt” 1961 yılında çıkar. Kitap ülkemize ikinci baskısını 1967’de yaparken, 1965’te Almanya’da yayımlanan kitabın ilk baskısı altı ayda tükenir ve 1968’de ikinci baskısı yapılır. Bu baskı 1 ay içinde tükenir ve bir rekor kırar. 1974’de üçüncü baskısı yapılan kitap Berlin Radyosu için radyo tiyatrosu olarak uyarlanır.

• “Zübük” kitabının ardından geçmişteki dergicilik aşkı depreşen Aziz Nesin ilk göz ağrısına yeniden dönüyor ve 40’larda çıkardıkları dergilerin şekil şemaline sahip “Zübük” adlı bir mizah dergisi de çıkarıyordu bir süre. 1962 yılının başlarında “Ne sağcıyız ne solcu, futbolcuyuz futbolcu” alt başlığıyla ilk sayısı çıkan Zübük yalnızca 42 sayı devam edebilecekti.

• AP 1965 seçimlerinde %52lik oy oranıyla tek başına iktidar oldu. Ancak AP de, diğer partiler de 1980’de siyasete uzunca bir mola vermek durumunda kalacaklardı. Yalnızca onlar değil elbet, herkes… Ne de olsa 12 Eylül Darbesi’yle demokrasiye de “kısa bir ara” verilmişti. Ve tarih bir kez daha tekerrür ediyor, sanki darbeyle birlikte hareket ediyormuşçasına “Zübük” bir kez daha gündeme geliyordu. Geçen seferkinin aksine bu kez elini darbeden hızlı tutmuştu ama Zübük. Diğer bir fark da bu kez kitabevi raflarında değil, sinema afişlerinde boy göstermesiydi. Ve Zübük’ün artık oldukça tanıdık bir yüzü vardı: Kemal Sunal.

• “Nesin, ‘Kemal Sunal, Zübük rolüne uygun değil,’ dedi. O dönemde henüz şöhret olmamış Şener Şen’in oynamasını istedi. Bense, Kemal Sunal star olduğu için ve filmi onun vasıtasıyşa geniş kitlelere taşıyabileceğimiz düşüncesiyle onu oynattım.” (Türker İnanoğlu)

• 50’leri anlatmak için 60’larda yazılan bir kitabın ve bunun 1980’de yapılan sinema uyarlamasının, 60’ları, 70’leri, 80’leri olduğu gibi sonraki 20 yıllık dönemi de resmedebildiğini şaşırarak görürsünüz. Metin Serezli de bu okumaların genel anlmada doğru olduğunu düşünüyor. “Ama”, diyor, “bana kalırsa, Aziz Nesin’in bu eseri kaleme almasının asıl nedeni partinin DP ya da AP olması değil, partilerin yaptığı yanlışlar ve bu yanlışlar neticesinde böyle fırsatçıların ortaya çıkmasıdır. Politikaya giren çarıklı erkân-ı harptir.”

• Atıf Yılmaz elbette kitaba bütün bütün bağlı kalmamış, sinemanın kendine has dinamiklerini hesaplayarak ekonomik bir metin çıkarmıştı ortaya…

TERS NİNJA’DA YAZININ TAMAMI İÇİN: http://www.tersninja.com/zubuk-bu-anlatilan-aslinda-hep-senin-hikayen-oldu/

Zübük