Başlıktaki bahsi yaklaşık altı ay kadar önce açmıştık. İlk bölümde yer alan dansözler, Nejla Ateş, Özel Türkbaş, Prenses Banu ve Hülya Babuş; ikinci bölümde ise Figen Han, Seher Şeniz, Birsen Ayda, Feri Cansel, Firuze Sultan, Tülay Karaca, Burçin Orhon ve Nesrin Topkapı hakkında kısa bilgiler vermiştik. On iki isimden toplamda elliden fazla plak kapağı paylaşarak sitemizin sayfalarını şenlendirmiştik.
Geçen süre zarfında plak koleksiyonerlerinden ve yeşilçam tutkunlarından olumlu geri dönüşler almak beni fazlasıyla mutlu etti. Daha fazlasını keşfetmek ve yazılaştırmak için tutkuyla doldum. Benden yaşça büyük değerli koleksiyonerlerle de bir takım temaslarım oldu. Yazdıklarım ve keşfedeceklerim hakkında daha fazlasını öğrenmek için bilginin peşinde koştum durdum.
Bu yazıda ise altı ay kadar önce açtığımız parantezi kapatalım istiyorum. Mevzubahis yazı dizisinde değinmezsem eksik olacağını düşündüğüm sanatçılarımızla güzel bir son yapalım. Hem onları unutanlara tekrar bir hatırlatalım, hem de henüz tanımayanlara sitemiz aracılığıyla bu isimleri tanıtmış olalım.
Bu sefer rotamızı Amerika’ya çeviriyoruz. Aşağı yukarı aynı dönemlerde Amerika’da şöhret olan Mine Coşkun ve Soraya Melik isimli – dansözlerimizin – sanatçılarımızın kapak olduğu ve şarkı söylediği uzunçalarları tanıtıyoruz. Yurdundan uzakta ‘’Yeni Dünya’’ da hasretle geçen günlerinde, sevdiklerine birer hatıra bırakabilmek gayesiyle muhteşem sesleriyle plaklar dolduran sanatçılarımız, aradan nerdeyse elli sene geçmiş olmasına rağmen dinleyenleri hala büyülüyorlar.
Her ne kadar bu iki özel ismi dansederken hiç göremesek de yine de kendimizi şanslı saymalıyız. Çünkü geçmişin belgelerini seda çizgilerinde sonsuza kadar saklayacak olan plaklar iyi ki varlar.
O halde lafı daha fazla uzatmayalım sinematik yeşilçam’ın kıymetli okurları. Orkestra son defa çalsın, dansözlerimiz bu defa hem söylesinler hem de oynasınlar. Bayanlar ve baylar işte son dans.
Mine Coşkun – The Ruby of Istanbul Sings Turkish Modern, And Folk Favorites (1968)
1932 Malatya doğumlu Mine Coşkun ablası Münevver Coşkun ile beraber ‘’Coşkun Kardeşler’’ adıyla 1940’lı yılların sonlarına doğru radyoda okudukları halk türküleri ile meşhur olmuşlardır ve İstanbul’da gazino sahnelerine çıkmışlardır. Columbia firmasının kataloglarını incelediğimizde o dönem piyasaya taşplaklarının sürüldüğünü görüyoruz. Akabinde Mine Coşkun’un da solo plakları yayınlanmış. Artan popülariteleri ikiliyi beyaz perdeye taşımıştır. Kardeşlerden Mine, 50’li yıllar boyunca görkemli bir sinema kariyeri edinmiştir. Sadri Alışık, Muzaffer Tema, Cahit Irgat, Kenan Pars ve Eşref Kolçak gibi değerli jönlerle başrolü paylaştığı filmlerle ününe ün katmıştır.
Dönem ses sanatçıları, oyuncular ve dansözlerin Amerika’ ya açılıp, şanslarını orada denedikleri dönemdir. Coşkun kardeşleri Amerika birbirinden ayırmıştır. Mine, New York da adından söz ettirmiştir. Egyptian Gardens isimli gece kulübünde sahne alıp sesiyle ve danslarıyla hem göze hem de kulağa hitap etmiştir. Columbia Üniversitesi’nin düzenlediği gecede güzellik kraliçesi seçilmiştir. Bu olay ile Hayat dergisinin 15 Mayıs 1959 tarihli nüshasına kapak olmuştur.
Takvimler 1968 yılını gösterdiğinde Coşkun’un ABD’de bir uzunçalar yayınladığını görüyoruz. Amerika’da oryantal plaklar yayınlayarak ismini duyuran darbuka (perküsyon) sanatçısı Eddie ‘The Sheik’ Kochak prodüktörlüğünde hazırlanan albümde on iki şarkı yer alıyor. Albümde halk türküleri ve klasik türk müziği eserleri icra edilmiş. Uzunçaların arka kapağından öğrendiğimize göre bu şarkılar Coşkun’un en sevdiği Türkçe şarkılarmış. Pürüzsüz bir sesten kusursuz yorumlar. Uzun zamandır aradığım bu albümü nihayet geçen yaz edinebildim. Şanslıyım çünkü elimdeki kopya özel. Mine Coşkun’un annesi tarafından ithaflı olarak imzalanmış:
‘’Sevgili Kızım Ayşe’ye, Mine’nin Annesi Hayriye – 14.02.75’’
Albümün 1976 yılında ‘Minareci Almanya’ etiketiyle bir de kaset versiyonunun yayınlandığını belirtelim.
Soraya Melik – Soraya, My Love: Songs From The Middle East (197X)
Gönül Akçaabat, 1956 yılında Ankara’da babasının berber salonunda çalışırken tanıştığı Amerikalı bir gençle evlenip “Yeni Dünya” ya adım atar ve yeni bir hayata başlar. Bu dönemde dans etmeye ilgi duyar ve kısa sürede Arthur Murray Dans Stüdyosunda dersler verecek kadar başarılı olur. Çevresindekilerin yönlendirmesiyle oryantal dansa merak sarar. Murad Somay isimli bir gençten ilk figürleri öğrenir. Oryantal dansda da fevkalade başarılı olmuştur. Connecticut’da bir tiyatroda düzenlenen ‘’Türk Dansları Programı’’nda ilk kez sahneye çıkar. Kendisine sahne ismi olarak arapça kökenli sözcükleri seçmiştir. Bu yöntem işe yarar, güzel Türk kızı dans çevrelerinin ilgisini çeker ve 60’lı yılların ortalarında ismini duyurur. Nejla Ateş’ten sonra ‘’Turkish Delight’’ ünvanını alan kişidir.
Başarıları ülkemizdeki magazin mecmualarında da yer bulur. Kapağında yer aldığı, 8 Kasım 1964 tarihli EXTRA isimli mecmuanın belgelediği üzere, o dönem ABD’de piyasaya sürülen oryantal temalı bazı plakların kapak kızı olmuştur. Şarkıcılık yeteneğiyle de isminden söz ettirmiştir. Nakledelim; “Karabiberimi onun gibi söyleyen yok, köçek havalarında, arapça ve Türkçe şarkılarda kendisi ile rekabet edecek kalmadı. New York’un en büyük plak mağazalarının vitrinleri Soraya Melik‘in çıplak resimli plakları ile donatıldı’’.
Melik, ABD ’nin ‘’Dünya Müziği’’nden özel örnekler sunan MONITOR isimli firmasından 70’li yılların başında tek uzunçalarını çıkarır. Şarkılarda, tatlı sesiyle kulakları okşamıştır. Bugün artık klasikleşmiş olan, dönemin popüler ‘’Türk Müziği’’ eserlerini yorumlamıştır. Albüm Spotify üzerinden dinlenilebilir. Janra aşina okuyucularımızın bu albümü seveceğini düşünüyorum.
Yazan: Sabahattin Bilgiç 2018
One thought on “Uzunçalar Kapaklarındaki Dansözler (3)”