Yeni dönem Türk sinemasının seçkin ürünleri üzerine geçtiğimiz hafta başladığım yolculuğu bu pazarki yazımda da devam ettirmek istiyorum. Alternatif olması ön koşuluyla bu filmlerin en az Yeşilçam döneminin ilgiye değer yapımları kadar izlenmeyi ve tanınmayı hakettiğini düşünüyorum.
2009 yapımı Kara Köpekler Havlarken, yönetmen Mehmet Bahadır Er’in ilk uzun metraj çalısması. Filmi izledikten sonra ne mutlu ki uzun metraja geçmiş dedirtebilecek bir çalışmayı da ortaya çıkarmış. Film, 1970’li yıllarla sinemamızda sesini duyurmaya ve ürünlerini vermeye başlayan Ulusal Sinema Akımımızın zaman içerisinde mekan ve insan yapısının evrilmiş haliyle ortaya çıkan bir ürünü.
Geçmişten günümüze değişmeyen ortak sorun, Türkiyenin sosyolojik ve ekonomik kalkınma politikalarında yapılmış hatalı hamlelerin sonucunda oluşan fakirlik ve ona eşdeğer gelişen umut kültürü. Fakirlik, beraberinde feodalizm ve inanç sömürüsüyle beslenen bir biat kültürünü güçlendirmekte ve bu sistemin içinde basamakları tırmananlar doğal bir şekilde kendinden sonra gelenleri daha acımasız bir şekilde ezmeye devam etmekte. Bu insanların ortak savunması herşeyin iyi veya kötü olma mücadelesi değil bir ekmek kavgası olduğu. Yani Godfather’da dile getirildiği gibi yaşananlar kişisel düşmanlıklar değil sadece ve sadece iş.
Kara Köpekler Havlarken ekmek kavgası temasını çok üst düzeylerde ele almaktansa işin özünde yani sokakların içinde aramayı ve göstermeyi isteyen bir film. Bu noktadan hareketle batıda bu işin uzmanı yani küçük mafya hikayelerinden zamanla görkemli suç organizasyonlarına evrimi en iyi anlatan yönetmen Martin Scorsese’nin izinden gitmeyi tercih etmiş. Mean Streets filmini izleyenler Kara Köpekleri Havlarken’de yapılan göndermeleri rahat bir şekilde kavrayacaklardır. Elbette ki bir remake yani yeniden çevrimden bahsetmiyorum, ortada olması gerektiği gibi yeni bir çalışmayı ortaya çıkarırken bunun sinematik köklerine de selam çakmayı ihmal etmeyen bir film söz konusu.
İstanbulun Küçük Amerika olmakla övünen beton ormanlarının yanıbaşında önce gecekondu mahalleleri, ardından işçi (sanayi) mahallesi olmaya devşirilmiş alanlardaki insanların hikayesi var. Burada tamamen taşrayı ele alan kaynaklardan ziyade artık kendine has (örneğin Apaçilik gibi) bir takım alt kültür patlamasını yaşamış üçüncü kuşak göçmenlerin hayatta kalma mücadelesini izliyoruz.
Değnekçilik gibi 1990’lı yıllardan sonra yani 80’li yıllarda kaçak yapılaşmanın bizzat yürütme eliyle yasallaştırılıp mahalle olmaya adımların atıldığı dönemlerin sonuçlarının ortaya çıkmasıyla hayatımızın bir parçası haline gelmiş neo mafyatik uygulamaların gerçeğe yakın görüntülerini izliyoruz. Bununla beraber asker uğurlaması, kahvehane kültürü gibi bazı önemli detaylarla sanayi mahallelerine özgü bazı noktalara değinilmiş. Açıkçası küçük esnaf, yol ortasında temizlik ve düğün yapılması gibi detaylarında bu mahallelerin vazgeçilmez öğeleri olduğunu düşünüyorum. Hikaye bu noktaları da ele alabilecek açıklıklar içerdiği için, biraz daha uzatılarak bu temalara da yer verilebilseydi daha hoş olurdu.
Varoşların vazgeçilmez temalarının beraberinde köpekler ve güvercinlerle verilen sembolik göndermeler hem taşra hem metropol konusunda yeni nesil yönetmenlerimizin işin içinden yetişerek yani hem yerel hem de yabancı sinemasal öğeleri güzel bir şekilde harmanlayarak sinemamızda yeni bir çığır açabileceğini de müjdeliyor.
Filmin en önemli oyunculuk başarısı konusunda, taşra kökeniyle kentte bir noktaya erişememiş küçük suçların insanı rolünde Volga Sorgu mükemmel bir performans sergiliyor. Tofaş arabadan giyimine tam bir apaçiyi izliyoruz şahsında. Erkan Can ise biraz daha konuk oyuncu rolünde ve benzerlerini başka filmlerde de gördüğümüz küçük mafya babası performansının bu filme konuk olmuş haliyle karşımıza çıkıyor. Sait rolündeki Ergün Kuyucu’yu ise yıllar sonra Kurtlar Vadisi Pusu’da gördüğümde bu filmdeki rolüne istinaden oldukça gıcık olmam dolayısıyla oyunculuğunun hakkını vererek yaptığını ve iz bıraktığını söylemek isterim. Son olarak Reis rolündeki Taylan Ertuğrul da dikkat edilmesi gereken bir yetenek.
Müzikler konusunda filmin geneline yayılmış alternatif performanslar oldukça başarılı. Özellikle açılış ve kapanışta dinlemekte olduğumuz tema her iki bölümde de ölüm ve mahalle görüntülerine dramatik bir hava katmayı başarıyor. Davudinin (Barış Diri) ise filmde değinilen uyuşturucu konusuna istinaden kabul edilebilir ancak sözler ve performans itibariyle metropolü mesken edinmiş bir yapım için fazla egzotik kaldığını düşünüyorum.
Ses ve diyaloglar konusunda montaj esnasında gözden kaçmış denilemeyecek açık hatalarla karşılaşıyoruz. Yine de son dönem Türk Sinemasının önemli problemlerinden birisi olan fütursuzca küfür kullanımı yerine doğru noktada kullanılmış argolarla filmin kendi artısını oluşturduğu kanaatindeyim.
Bir önceki yazımda belirttiğim gibi sinemamıza yön verebilecek eserlerin artırılabilmesi adına bu tip önemli filmlere ufakta olsa katkıda bulunabilmek için yasal olarak arşive katılması gereken bir eser Kara Köpekler Havlarken. Toplam ülke nüfusunun çeyreğinin tek bir şehire doldurulduğu gerçeğiyle hergün yüzleşmekte olan insanlar için, metropolün küçük mafya hikayeleri kesinlikle sinematik olarak ele alınması gereken temalar. Belki de yeni bir tarzın öncüsü olabilecek bu tarz filmlerin devamının gelmesi dileğimle.
Yazan: Gökay GELGEÇ – Yojimbooo
Kara Köpekler Havlarken Fragman :
