Melih Gülgen – Serdar Gökhan : Evlatlık (1976)

Sinematik içerisinde Fantastik ve Avantür Yeşilçam yapımlarına özel bir önem vermekteyiz. Bu açıdan sitemizde yer alması gereken oyunculardan biri olan Serdar Gökhan‘ın, kendi zevkim açısından en iyi filmlerinden birisini incelemek istedim.

1970‘li yıllar, hem iç pazar mücadelesi hemde dışarıdan ambargo ile zor bir dönem geçiren Yeşilçam’ın seri üretim çılgınlığına esir düştüğü dönemdir. Birbirinin klonu sayılabilecek onlarca film içerisinde yönetmen dokunuşları ve oyuncu – figuran işbirliğinin özverili çalışmalarına da şahitlik edebiliyordu. Bu açıdan yönetmen Melih Gülgen‘in Cüneyt Arkın’la beraber bu dönemde çekmiş olduğu tüm filmlerinin beraberinde Ahmet Mekin‘in prodüktörlüğü ve Serdar Gökhan‘ın başrolünü üstlendiği Evlatlık (diğer ismiyle Çıngar) tüm farklılık ve bilinen kodlama öğelerinin keyifli bir seyirini sunmakta.

Yeşilçam’a 1960‘lı yıllarda Yılmaz Güney‘le beraber damgasını vurmaya başlayan ve günümüzde biraz renk değiştirmiş olsada aynı formülün hala geçerliliğini koruduğu alan, organize suç örgütlenmeleri ve bunun karşısında duran kötü-iyi adam karakteridir. Her ne kadar kendiside eleştirisi yapılan dünyanın bir parçası olsa da seyircinin vicdanında hem At Avrat Silah mitinin, hemde Adalet öğesinin uygulayıcılığının vücut bulmuş hali olan bu karakter her zaman bir kanun koruyucudan daha çok çekicilik yaratır.

Evlatlık, Baba Cafer (Ahmet Mekin) ve Kemal’in (Serdar Gökhan) hapishanede başlayan dostluğu, kendisini racon gereği evlatlığı sayan büyüğünün yetiştirmesiyle bir vicdan borcu halini alır. Kemal’in hapisten çıktıktan sonra Baba Cafer‘in yokluğunda bozulan düzeni yeniden yola koymaya çalışması ve bu esnada iyi adam rolünde kendisine yol gösterip yoldaşlık eden Kazım Kartal ile beraber suç örgütünün babalarına (hatta patroniçesine – Yeşim Yükselen) karşı olan mücadelesinin öyküsüdür.

Filmin kısa özetinin çok ilgi çekici olmadığını düşünenler için detayların bu hikayeyi güzelleştirdiğinin unutulmaması gerektiğinin altını çizmeliyim. Özellikle eski Amerikan arabalarına meraklıysanız, bir dönem Serdar Gökhan‘ın imzası haline gelmiş Shelby Mustang‘in filmde bolca endam etmekte olduğunu, hatta bir takip sahnesine dahil olarak Bullitt’e de gönderme yapıldığını hatırlatayım. Bununla beraber babalar konseyi, Kenan Pars, Reha Yurdakul, Turgut Özatay gibi bilindik banko kötü adamların yanı sıra İhsan Gedik ve Süheyl Eğriboz ikilisine de bolca diyalog verilmiş bir topluluktan oluşmakta.

Serdar Gökhan‘ın uzun bir palto ve içerisinde takım elbiseyle 80 ve 90’lı yılların tüm racon abilerinin erken bir prototipini oluşturmuş Evlatlık filmi. Kemal‘in konsey üyelerine çeşitli racon dersleri ile olaylar gelişirken, Deniz Erkanat’ın hikayeye dahil olmasıyla beraber dönemin ruhuna uygun halkçı söylemleri başarıyla yediyor film. İkinci kısmı ise tamamen avantür filmler sistemi içerisinde ele alınmış. Bu noktadan itibaren hem Yeşilçam Kavgacılar Ekibinin hünerlerini hemde Melih Gülgen‘in araba kovalama, slow motion gibi ilginç denemelerine şahit oluyoruz.

Genel hatlarıyla sadece organize suç ve toplumsal adaletsizliğe karşı mücade ekseninde devam eden bir hikaye olmasına rağmen ara kısımlarda aile konusuna yapılan vurgular son derece başarılı. Türkiye’de kadın olmak kadar erkek olmanın da aslında ne kadar büyük bir toplumsal yükü omuzlamak zorunda olma anlamına gelebildiğini vurgulayan diyaloglar ise, bugünün anlayışı ile incelendiğinde, Yeşilçam’da Maçoluk konusunun şifrelerini ziyadesiyle açığa çıkartıyor.

Filmin müzik seçimleri Edip Akbayram ve Cem Karaca şarkılarıyla diyaloglarda göz kırpılan sol’a müzikli bir gönderme yaparken, avantür sahnelerinde Mahogany ve Soul of Nigger Charley gibi özellikle 1974 – 1977 dönemi Yeşilçam avantürlerinin vazgeçilmez parçalarıda yer almayı ihmal etmiyorlar. Müzik seçiminden söz açılmışken filmin set amirliğini üstlenen Necdet Kökeş‘in Helvacı performansı Yeşilçam’da stok müzikle kotarılmadan o sahne için yapılmış cover sayılabilecek bir yenilik.

Melih Gülgen‘in özenerek gerçekleştirdiği her sekansından belli olan “Hamam Baskını” bölümü standart bir Yeşilçam meraklısını mest edecek türden. Filmin finalini şu ana kadar izlememiş olanlar için tamamen bir sürpriz olarak tutmakla beraber, keyifli bir nostalji yaşamak isteyen her izleyiciye tavsiye ediyorum.

Başlık resminde görüldüğü üzere filmin içeriği kadar sunumunda dahi dönemin önemli filmlerine yapılan göndermeler mevcut. Filmin afişinin Clint Eastwood klasiği Dirty Harry‘nin afiş tasarımından esinlenerek tasarlanmış olduğunu ekleyelim.

Bir süredir rahatsızlığından haberdar olduğumuz usta yönetmen Melih Gülgen’e bol sağlık ve acil şifalar dilerim.

Yazan: Gökay GELGEÇ – Yojimbooo