Turkish Pop Cinema – Pete Tombs söyleşisi

Biliyorsunuz yeri geldiğinde özellikle Fantastik Türk Sineması üzerine yazılmış eski yazıları, makaleleri, söyleşileri Sinematik Yeşilçam‘da yayınlıyoruz. Amacımız geniş bir külliyat yaratmak. Sinema yazarı Yeşim Tabak‘ın yapmış olduğu ve 2000lerin başında (7 Haziran 2003’te) Radikal gazetesinde yayınlanmış Pete Tombs söyleşisini aşağıda okuyabilirsiniz…

Pete Tombs“Türk filmleri, acayiplikte dünya üçüncüsü”
Belgeselin Türkiye’de yayınlanması gündeme gelince, bu yapımın arkasındaki isimle, Mondo Macabro kitabının yazarı Pete Tombs‘la konuştuk.

Turkish Pop Cinema belgeselinin arkasındaki isim, İngiliz film manyağı Pete Tombs. Kendisi, şu gezegen üzerinde üretilmiş, ana akımların dışında kalan her türlü filmle yakından ilgili. Hatta ondan daha ‘ilgili’ başka birini bulabileceğinizi sanmıyorum. Tombs, sürüyle memleketi gezip, oraların tuhaf sinema örneklerini, bilhassa da B-filmleri toplamak, tanıtmak, mümkün olduğu takdirde DVD’sini yayınlamak gibi bir meşgale edinmiş durumda. Tombs’un adı Türkiye’de ilk olarak birkaç yıl önce ‘acayip dünya sinemaları’ kitabı Mondo Macabro‘yla duyulmuştu. Kitapta fantastik Türk sinemasına da hallice yer verilince, bir zamanlar utanç kaynağı olarak görülen filmlerimizin dış mihraplarda hayretle ve üstelik hoşlanarak ele alınmasını sevinçle karşılamıştık. Tombs ve elebaşısı olduğu Boum Productions, önceki yıl İngiliz TV kanalı Channel4 için bir dizi mini sinema belgeseli hazırladı. Filipinler, Meksika, Japonya, Hindistan, Endonezya, Arjantin ve Brezilya‘nın ‘keşfe değer’ sinema anlayışlarının yanısıra, Türk sineması da bu dizide yer aldı. Turkish Pop Cinema‘yla birlikte, bir de Kara Murat Şeyh Gaffara Karşı Channel4‘da gösterildi. Belgeselin VCD ve DVD kopyalarının Türkiye’de yayınlanması gündeme gelince, Tombs’a “soralım” dedik, e- mail’le. Fakat “Sizde şeyin kaseti var mı, yollar mısınız?” gibi yüzsüzlüklere yeltenmedik.

Türkiye’deki bağlantılarınızı nasıl oluşturdunuz?
Ana bilgi kaynaklarım Giovanni Scognamillo (ki o olmadan bu belgeseli kesinlikle yapamazdık); Metin Demirhan; söyleşi yapmamızı kabul eden ve söyleşilerin bir kısmını ayarlayan Yılmaz Atadeniz‘di. Ayrıca Kaya Özkaracalar‘ın ve Nilgün Birgül‘ün de çok katkısı oldu. Fransız yazar Alain Petit ise, ilgimin ateşlenmesini sağlayanlardan biriydi.
(Tombs, Kaya Özkaracalar‘ın yayın koordinatörü olduğu Geceyarısı Sineması dergisinin yazarlarından.)

 

Söyleşi yaptığınız Türk starları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hepsiyle tanışmak gerçek bir zevkti. Ama tabii ki Cüneyt Arkın‘ın ayrı bir yeri var. Zaman ayırma konusunda çok cömert ve nazik davrandı, ayrıca anlattığı hikâyeler harikaydı. Onunla tanışmak, bu maceradaki zirve noktalardan biriydi benim için. Ama genel olarak tanıştığımız herkes çok nazikti. O insanlarla tanışmak, yaptıkları filmlerin neden bu kadar özel bir enerji ve heyecan taşıdığını anlamama yardım etti. Bu filmleri yapanlar için sinema bir macera, sadece iş değil. Hepsinden aldığım izlenim buydu.

İngiltere’de belgesele ve ona konu olan Türk filmlerine tepki nasıldı? Ve tabii bu sinemayı keşfettiğinizde siz nasıl karşıladınız?
İngiltere’de yaşayan Türkler’den çok sayıda tepki geldi, ki maalesef Türk kültürüyle ilgili bir programa kolay kolay rastlamıyorlar. Sanırım çok şaşırdılar ve Türk sinemasının bu şekilde ele alınması hoşlarına gitti.

Şu anda Türk sinemasının bu dönemine yönelik epey fazla ilgi var. Fakat ben araştırmaya başladığımda, film tarihinin bu kısmı hakkında hem az şey yazılmıştı hem de ciddiye alınmıyordu. Bu filmleri izlemeye başladığımda çok etkilendim ve çok da zevk aldım. Çünkü gerçek bir enerjileri ve ‘mainstream’ sinemanın artık yitirdiğine inandığım eğlenceli bir yönleri var. Bence Yılmayan Şeytan gibi bir filmde, Matrix Reloaded gibi düzinelerce filme kıyasla çok daha fazla keşif unsuru ve gerçek sinema tadı var.

Dünya sinemasının acayip örneklerinden çok geniş bir koleksiyonunuz var. Türk yapımlarını acayiplikte nereye koyarsınız?
Türk filmleri, Endonezya ve Pakistan filmlerinden sonra üçüncü sırada.
Not: Uçlara gitmede eşsiz benzersiz zihinlerin ürettiği filmlerle ilgileniyorsanız, Pete Tombs sunar: www.mondomacabrodvd.com. Sitede, yakası açılmadık filmlerin DVD siparişlerini verebilirsiniz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir