13 Temmuz 2019 da yani tam bir yıl önce, admini olduğum Facebook sayfası olan Tarık Akan Official ‘da Tarık Akan’ın zirvede olduğu 45 yıl boyunca kendisine gelen reklam tekliflerini elinin tersiyle ittiğini kısaca anlatmıştım. Paylaşımın tamamı şu şekildeydi;
“Yıl 1976…
Traş bıçağı firmasının (Gilette) tüm dünyada yayınlanacak reklam teklifini reddeden Tarık Akan‘ın kapısı bu kez otomobil reklamında oynaması için çalındı. Yanıtı yine “Hayır” oldu. Daha sonra şampuan, diş macunu, banka ve bir çok önemli firmanın reklam tekliflerine de yanıtı her zamanki gibi “hayır” oldu. Bu astronomik reklam tekliflerini hiç düşünmeden reddeden Tarık Akan, bunun sebebini o dönem şöyle açıklamıştı. “Bu teklifler Tarık Akan olduğum için yapılıyor. Bu adı ben kimden aldım? Sinema seyircisinden aldım. Onlar beni Tarık Akan yaptılar. Şimdi bu tekliflere “evet” dersem onlardan aldığım bu adı onlara tekrar satmış olurum. Dünyada her şey para değildir.” (Ses dergisi röportajı)
Tarık Akan, zirvede olduğu 45 yıl boyunca, kendisine gelen reklam filmi tekliflerini geri çevirdi. Hiçbir reklam filminde oynamadı. Duruşundan ve çizgisinden asla taviz vermedi.”
Paylaşım, kelimesi kelimesine bu şekildeydi. Facebook paylaşımı olduğu için, fazla uzun yazıya kaçmadan konuyu açık ve net anlatmıştım. Bu yazı, bu hafta sosyal medyada gündem oldu. Face, Instagram, ve Twitter’da binlerce kişisel hesap yada beğeni sayfaları bu paylaşımı kaynak kullanmadan paylaştı. Konu Tarık Akan olduğu için kaynak kullanılmamasını önemsemedim. Çünkü amacım zaten Tarık Akan’ı yeni nesile anlatmak. Tarık Akan’ın sosyal medyada bu şekilde anılması beni fazlasıyla mutlu etti.
Konumuza dönersek eğer; Tarık Akan’ın hiçbir reklamda oynamaması yetmişlerde de haberlere konu oluyor. Başka bir haberde ise Tarık Akan reklamlarda oynamama sebebini şu şekilde aktarıyor; “Reklamda oynadığım ürün kötü çıkarsa ben halkımın yüzüne nasıl bakarım? Ben bu riski alamam. Ayrıca ideolojime ters bir durum.” Diyor. Çünkü kapitalizmin göstergesi olan reklamlarda oynamak, sosyalizmle çelişir. Kapitalist sistemde tek amaç vardır, o da daha fazla kâr elde etmektir. Gelişen teknolojiyle birlikte, tüketim eğilimini genişletecek araçların sayısı da artmıştır. Başta TV olmak üzere çok çeşitli araçlarla toplumda tüketim çılgınlığı yaratılmakta ve bu sayede büyük kârlar elde edilmektedir. Kapitalistler mallarını pazarlamak için devasa bir reklâm ağı yaratmışlardır. Bu reklamlarda sürekli “tüketin” mesajı verilmektedir. “Tüketin ve mutlu olun” mesajı verdikleri önemli bir hedef kitleyi ise çocuklar oluşturmaktadır. Çünkü çocukları etkilemek ve tüketmelerini sağlamak hem kolaydır, hem de reklâmdan etkilenen çocuk aile üzerinde baskı oluşturabilmektedir. İşte bu nedenlerden dolayı reklamda oynamak bir sosyalistin ideolojisiyle çelişir. Bu da reklamlarda neden oynamadığının düşünsel sebebidir.
“Bu teklifler Tarık Akan olduğum için yapılıyor. Bu adı ben kimden aldım? Sinema seyircisinden aldım. Onlar beni Tarık Akan yaptılar. Şimdi bu tekliflere “evet” dersem onlardan aldığım bu adı onlara tekrar satmış olurum. Dünyada her şey para değildir.” Söylemleri ise halkına olan saygısını, bağlılığını göstermektedir. O, halkı için mücadele etmiş, bedel ödemiş, hapislerde yatmıştır.
Vefatından bir yıl once ziyaret ettiğimde yanımızda çocukluk arkadaşı, can dostlarından Ahmet Hoşbaş vardı. Bakırköy’de bilinen adıyla “Hoşbaş Ahmet”. Üçümüz birlikte yemekteyken bu konuyu sormuştum.
Hocam yine reklam teklifleri geliyor mu?
TARIK AKAN:”Tabi geliyor, daha geçen gün (Firma ismini yazmıyorum, Türkiye’nin lider bir akaryakıt firması) aradılar, beni tanımıyor musunuz? Dedim, kızım 45 yıldır hiçbir reklamda oynamadım, o da dedi ki bizde bu yüzden aradık ilk bizim reklamlarda oynamanız için” Yanıtı her zamanki gibi “Hayır” oluyor.
Kendi okulunu açtıktan sonra bile hiçbir yerde reklamını yapmadı. Şöhretini kendi okulu için dahi kullanmadı. Özel Taş Koleji, Türkiye’nin en başarılı okullarından biri olmasına rağmen Tarık Akan tarafından bir gün dahi konuşulmadı.
Tarık Akan, dünya çapında aktörlüğü, büyük sanatçılığının dışında, inanılmaz bir adam. Çok büyük bir karakter. Yeşilçam’da kendisine ambargo konulduğu yıllarda, parasız kaldığı yıllarda dahi reklam tekliflerini reddedip, sadece reklamla kalmayıp ünlü gazinoların sahneye çıkıp şarkı söylemesi için, podyumda mankenlik yapması için binlerce dolarlık teklifleri kabul etmeyip, duruşunu, çizgisini bozmamış, elinde birikmiş parasıyla can dostu Kozalak Zeki’nin yardımıyla ticari taksi satın alıp onu işletmiş, gösterişten uzak, mütevazi bir hayat yaşamış, şöhretin değiştirmediği, paranın hiçbir dönem satın alamadığı bir star.
