Hepinize selamlar Sinematik Yeşilçam’ın kıymetli okurları. Yepyeni bir içerikle, hoşunuza gidebilecek ilginç bir keşif yazısıyla yeniden sizlerle birlikte olmanın sevincini yaşıyorum. Sinematik Yeşilçam sayfalarında yakın zamanlarda bildiğiniz üzere plak, kitap ve kaset kapaklarında model olarak yer alan Yeşilçam yıldızlarına yer vermiştim. Arşivci hassasiyetiyle yaklaştığım bu temanın sizlerden olumlu geri dönüş almasıyla sitemizin içerik yelpazesini birazcık daha genişleteyim istedim ve dergi / gazete reklamlarında yer almış yıldızlarımızın izini süreyim dedim. Elimdeki materyal bir yazı dizisine dönüşür mü? Malzemeyi nasıl kategorize ederim? şu an için kestiremiyorum ama bir yerlerden başlayalım o halde. Gerisi elbet gelir.
Bu yazıyı yazmam için ilham veren değerli dostum sahaf ve koleksiyoner Hasan Yüksel nam-ı değer Gezgin Kitapçı‘dan bahsedeyim öncelikle sizlere. Bu bahsi açınca keşif yazısının hikayesi de ortaya çıkmış olacak. Dükkanını kapı komşusu yaptığım sevgili Hasan Abi’yle dostluğumuz plak toplamaya başladığım 2000’lerin ikinci yarısında başladı. Kendisi hediye ettiği Yeşilçam fotoğrafları ve kartpostallarıyla beni yeni bir dünyayla tanıştırmış oldu. Yıllar geçip giderken benim ilgim Yeşilçam temasıyla sınırlı kalmışken, o topladıkça topladı. Müzik ve sosyal yaşam, yeme-içme-eğlence, anıt-meydan, sanat ve kitap okuma temalı gibi pek çok fotoğraf ve belge bulup durdu. Bulduklarını ilgilisine ulaştırırken, satmaya kıyamadıklarını kendi kişisel arşivine katarak, onlara gözünün içi gibi baktı.
Derken yaklaşık iki sene kadar önce, sahaf bir arkadaşı vasıtasıyla eline toplu fotoğraflar geçti Hasan Abi’nin. İçersinde 50’li ve 60’lı yıllardan film ve tiyatro sahnelerinin olduğu büyük boy fotoğraflarda kasket şapkalı uzun boylu yakışıklı bir tip dikkatimi çekti. Dönemin şapkalı jönü olarak nam salmış ve geleceğin en verimli senaristlerinden biri olarak Yeşilçam tarihine adını yazdıracak Bülent Oran‘ın ta kendisiydi bu kişi. Film ve set fotoğraflarında Bülent Oran’ın yanında bulunan sert hatlı, iri yapılı, kahverengi gözlü ve sarı saçlı güzel bir kadın ilişti gözüme. Meğer Rengin Arda‘ymış bu güzel kadın. Ne yalan söyleyeyim kendisi ıskaladığım bir oyuncuydu. Kendisinin muhteşem güzellikte siyah beyaz bir portre fotoğrafıyla eve yollandığımda bu güzel aktristi keşfettiğim için çok mutluydum. Sanatçının kitap okurken çekilen fotoğrafları da Hasan Abi’nin arşivine katılan diğer güzelliklerdi.
Geçen haftaki dükkan ziyaretimde tatlı bir telaş içersinde buldum Hasan Abi’yi. Mecmuaların birinde gördüğü Rengin Arda’lı reklam şeridini sayfaları çevirerek arıyor, bir kenara ayırdığı dört fotoğrafla aradığı sayfadaki görseli eşleştirmek için sabırsızlanıyordu. Ve bingo… Uzun uğraşlar sonucunda Hayat Mecmuası‘nın Farah Diba kapaklı 5 Şubat 1960 tarihli nüshasının 6. sayfasının sol şeridinde şu görsele rastladık beraber.
Evimin en zevkli köşesi… ve en sevdiğim romanlar
Sabah Yıldızı, Cennet Yolu, Sen Bir Melektin….
Şaheser Romanlar….
Her kitap nefis, sağlam ciltli, ayrıca beş renk ceket kaplıdır.
Bu kitapları bedellerine karşılık POSTA PULU göndererek GÜVEN YAYINEV’inden de getirtebilirsiniz. ÜCRETSİZ bültenimizi isteyebilirsiniz.
GÜVEN YAYINEVİ / Cağaloğlu Yokuşu Narlıbahçe Sokağı No.11 – İSTANBUL
Henüz daha 40’lı yıllarda yolunu Cağaloğlu’na düşüren 27 Mart 1924 Çamlıca doğumlu Bakırköy yakışıklısı Bülent Oran, yazdığı mizah yazılarıyla dikkatleri çekmiş, matbaadaki klişe ressamlığından fabrika hamallığına kadar türlü işlerde çalışmıştı. Set işçisi olarak girdiği Yeşilçam’da dekor taşırken kendini bir anda figüran olarak kamera karşısında bulmuş, jön aktör olarak kendini kabul ettirdikten sonra hepimizin bildiği üzere yazdığı senaryolarla Yeşilçam’a büyük katkılarda bulunmuş bir kültür abidesi ve gönül adamıydı.
Bir gün, tıpkı yazdığı senaryolardaki gibi esas oğlan, güzel kızla tanışmış ve akabinde olaylar gelişmişti. 4 Kasım 1936* Beyoğlu doğumlu Süheyla Akarcan, ailesinin biricik evladıydı. Beyoğlu Kız Lisesi’nde onuncu sınıfa kadar okuyabilmişti. Genç yaşta ilk olarak Küçük Sahne‘de sahne tozunu yutmuş ve tiyatrodan Yeşilçam’a transfer olduğunda geleceğin en büyük yıldızlarından biri olarak görülmüştü. Kendisine sahne ismi olarak Rengin Arda‘yı seçen genç oyuncunun ikinci derece bir rolde göründüğü Asaf Tengiz filmi İnsanlık İçin‘de yer alması kendisi için önemli bir milat olmuştu (1958). Aynı filmde baş rolü Uğur Başaran’la paylaşan Bülent Oran‘la yolları kesişmiş akabinde genç çift yıldırım aşkıyla dünya evine girmişti. Bu, Bülent Oran’ın ikinci evliliğiydi.
Kurtuluş son durakta yer alan yepyeni bir apartmanın en üst katına yerleşen genç çift, taraçalarından İstanbul’a kuş bakışı bakarken beraber saadet hülyalarına dalmaktaydı.
Güven Yayınevi adına reklamda kullanılmak için çekilen bu güzel fotoğraf serisini aşağıda detaylıca inceleyebilirsiniz. Fotoğrafların çiçeği burnunda çiftin Kurtuluş’taki evlerinde çekildiğini tahmin ediyorum.
İlk görsel ters bir açıyla reklamda birebir olarak kullanılmış. Rengin Arda’nın elinde şaheser romanlar serisinin birinci kitabı D.H Lawrence‘ın Oğullar ve Sevgililer isimli romanı görülüyor. İkinci fotoğrafta genç aktris kitaplığa dayanarak poz vermiş.
Üçüncü fotoğraf L. Tolstoy klasiği Diriliş romanını okurken görülen yıldız, son görselde sandalyeye oturup kucağında aynı yazarın Harp ve Sulh romanıyla poz vermiş. Sıcacık tebessümü insanın içini ısıtan cinsten.
Filmlerde rol almaya ve dergilerin kapaklarını süslemeye devam eden Rengin Arda, tiyatrodan da tümden kopmadı temsillerde oynama devam etti. Bu esnada ayrılık kapıya dayandı ve Bülent Oran’la yolları ayrıldı. İkinci ya da üçüncü derece karakter rollerinde oynayarak Yeşilçam kariyerine devam eden sanatçı, üç on yılda da filmlerde rol almış olsa da kendisinden beklendiği kadar büyük bir yıldız olmayı başaramamıştı. Sahneye çıkma modasına uyarak gazinolarda şarkıcılık yapmaya başlamış ve o sıralar Önder Somer’le yaşadığı ilişki basına da yansımıştı. En önemli filmi Süreyya Duru‘nun Bekir Yıldız uyarlaması Kara Çarşaflı Gelin filmiydi. Henüz genç diyebileceğimiz bir yaş olan 40’ında Yeşilçam’dan elini eteğini çekerek izini kaybettirmeyi başarmıştı.
Uzun yıllar haber alınamadı Rengin Arda’dan ta ki vefatına dek. Film-San Vakfı‘ndan aldığı emekli maaşıyla hayatını idame ettirmeye çalışan sanatçı, Savaş Sokak, Birlik Apt. No:152/11 Kurtuluş adresinde kedileriyle birlikte yaşadığı bir apartman dairesinde kaderine terk edilmişti. Nice Yeşilçam oyuncusu gibi o da unutulmuş bir köşede ölümü beklemekteydi.
Takvimler 22 Aralık 2009‘u gösterdiğinde kendisinden iki gündür haber alamayan komşularının ihbarıyla eve gelen polis ekipleri hareketsiz bir bedenle karşılaşmış ve derhal sağlık ekiplerini çağırmıştı. İlk müdahaleden sonra Taksim İlkyardım‘a kaldırılan sanatçı beş günlük yaşam mücadelesinin ardından 27 Aralık 2009 günü fani dünyadan ayrılmıştı. Feriköy Mezarlığı Rengin Arda’nın ebedi istirahatgahı olmuştu.
Yazı vesilesiyle andığımız değerli sanatçımızın rol aldığı filmlerin listesini kronolojik olarak verelim. Böylece kendisini izlemek ve keşfetmek isteyenler için bir yol haritası çizmiş olalım.
1958 – İnsanlık İçin, Elveda / 1959 – Bizim Mahalle / 1960 – Bahtımın Yıldızı, Dişi Kurt, Kopuk Kaldırım Çocuğu / 1961 – İki Damla Gözyaşı, Mahalleye Gelen Gelin, Şeytanın Kılıcı / 1962 – Erkeklik Öldü Mü Atıf Bey?, Genç Osman ve Sultan Murad Han, Külhan Aşkı, Şeytan Bunun Neresinde? / 1963 – Kardeş Gibiydiler, Leyla ile Mecnun, Yaralı Aslan / 1964 – Gel Barışalım, İstanbul’un Kızları, Mapushane Çeşmesi, Meyhaneci Can Düşmanı, Sıkı Dur Geliyorum (Ablası Güzel), Tophaneli Osman / 1965 – Babasına Bak Oğlunu Al, Dudaktan Kalbe, Serseri Aşık, Şapkamın Altındayım Deli Futbolcu / 1966 – Katiller De Ağlar, Sokak Kızı / 1971 – Afacan Küçük Serseri / 1972 – Gümüş Gerdanlık / 1975 – Kara Çarşaflı Gelin / 1976 – Ben Bir Garip Keloğlanım
* İnternette doğum tarihi olarak gösterilen 1933 ve 1940 tarihlerine pek itimat edemedim. 1961 yılında Artist dergisinde yayınlanan Olcayto rumuzlu röportajı kaynak alarak yazıda 4 Kasım 1936 tarihini kullandım.
Arşivindeki görsel materyalleri kullanmam için izin veren ve bu güzel yazıya vesile olan değerli dostum Hasan Yüksel’e teşekkürlerimi sunuyorum.
Sinematik Yeşilçam için Hazırlayan : Sabahattin Bilgiç – Kasım 2021
