Şehzade Sinbad Kaf Dağında (1971)

Sinbad, 1001 Gece Masalları‘nda Şehrazat’ın hükümdarına anlattığı bir hikayenin kahramanıdır. Hikayeye göre Bağdat’da iki Sinbad yaşamaktadır. Biri hamal, diğeri denizci olan Sinbad’ların yolu kesişir ve denizci adaşına yaşadığı yedi macerayı anlatır.

Sinbad’ın yolculukları hint masallarında yer alsa da aslında Çinli denizci Zheng He olduğu söylense de, bilhassa oryantal meraklısı sinema seyircisi tarafından hep Arap olarak görülmüştür. Yönetmenliğini Norman Dawn’ın yaptığı ilk Sinbad filmi yüzyılın başında Sinbad, The Sailor adıyla 1919 yılında çevrildi. Hollywood bu oryantal kahramanı bu ilk denemeden sonra çeşitli aralıklarla sürekli kullandı. 1947 yılında çevrilen Douglas Fairbanks Jr., Maureen O’Hara ve Anthony Quinn gibi isimlerin oynadığı Sinbad The Sailor filmi, 1958 yılında çevrilen The 7th Voyage of Sinbad filmi en önemli filmler arasında yer alıyor. Film animasyonları ile de epey sükse yapmıştır. Ray Harryhausen hikayeyi çeşitlendirmiş ve bambaşka bir tad verirken o güne kadar görülmemiş bir hayal alemini de seyirciye açmaktadır. Çoğumuz diziyi Ray Harryhausen filmleri tanımışızdır. 1001 gece masalları beyaz ekrana taşınmıştır.

Çizgi film sektörünün de sevdiği bir karakter olarak epey çizgi filmi de var tabi. Özellikle çocukluğu 80’li yıllara denk gelenler Japonya kaynaklı Sinbad çizgi filmini hatırlayacaklardır. Arkadaşı Ali ve kargası ile macera peşinde koşan “çocuk” uçan halı, cinler, devler, sihirli nesneler gibi 1001 gece masallarının olmazsa olmaz öğeleriyle hafızalarımızda hala canlılığını koruyor. 2003 yılında ise şimdiye kadar ki en iddialı çizgi filmi, Brad Pitt, Catherine Zeta-Jones, Michelle Pfeiffer ve Joseph Fiennes gibi ünlü oyuncuların seslendirme sanatçısı olarak yer aldığı Sinbad: Legend of the Seven Seas filmi oldu.

Gelelim Türkiye’de çevrilen tek Sinbad filmine. 1971 yılında çevrilen Şehzade Sinbad Kaf Dağında isimli film yabancı prodüksiyonlarla karşılaştırılınca oldukca kısır kalan bir film. Denizci Sinbad, müstakbel eşinin bacağını sokan yılanın zehirini emmek için gitmesi dışında deniz görmüyor ya da denizle bir alakası olduğu belirtilmiyor. Diğer Sinbad filmlerinde karşımıza çıkan canavarların yerine bir canavar kadar kötü olan Erol Taş karşımıza çıkıyor. Tutan bir fenomeni çok daha iyi kullanabilirdi diye düşündürten bir yapım. Ayrıca elindeki geniş alanı da pek kullanamamış. Filmde kullanılan tek fantastik unsur Kaf Dağı Sultanı’nın arada bir görünmesi ve Prens Gökçebay’la Sinbad’a tavsiyelerde bulunması. Filmin fantastik olmayan ilginçliklerinden birisi de Şener Şen‘in ufak bir rolde oynaması.

Filmi Hazreti Yusuf’un Hayatı, Hak Yolunda Hazreti Yahya, Battal Gazi, İmparator Atilla’nın Demir Yumruğu, Altın Prens Devler Ülkesinde gibi tarihi, biraz dini ve fantastik filmleri çeviren Muharrem Gürses yönetmiş. 80’li yılların önemli komedyenlerinden olan Atilla Arcan‘ın babası olan Muharrem Gürses‘i çoğumuz Hababam Sınıfı‘nın müdürü olarak hatırlayacakdır.

Muharrem Gürses senaryosunu da yazdığı yeşilçam usulü filminde Fikret Hakan‘ı bu role layık görmüş. Filmde fantastik öğeler ve doğru dürüst bir konu olmadığı için Sinbad’ı köle satın alıp özgürlüğüne kavuşturan, yardıma muhtaçları kurtaran birisi olarak görüyoruz. Arada Zaliha Sultan (Eva Bender)’a aşık olan kahramanımız, Zaliha Sultan‘ın kız kardeşiyle evlenir. Bütün bunlar 75 dakikalık filmin 66 dakikasını kaplıyor. Son 9 dakikada Kaf Dağına çıkan Sinbad Kraliçe Mahnamara‘nın asâsını alır, Zaliha Sultan‘ı kurtarır, muradına erer, biz de kerevete çıkarız.

Not 1: Filmi seyretmeme olanak sağlayan silverstar’a teşekkür ederim.
Not 2: Filmde kullanılan müzikleri sevgili Yoojimboo’ya havale etmeye lüzum görmedim. Zira ZULU filminin Soundtrack albümünden bir parça (First Zulu Appearance And Assault) dışında oryantal melodiler kullanılmış.

Yazan: Ercan Demirel

Tür: Dram / Fantastik
Yönetmen: Muharrem Gürses
Görüntü Yönetmeni: Necati İlktaç
Senaryo: Muharrem Gürses
Oyuncular:
Fikret Hakan, Erol Taş,
Perihan Savaş, Şener Şen,
Muharrem Gürses, Eva Bender,
Suna Pekuysal, Niyazi Vanlı,
Abdullah Ferah
Yapımcı: Turgut Akınvar