Alın Yazısı (1972): Bir Zamanlar İstanbul – Cüneyt Arkın & Erol Taş

Film genç bir kızın intiharı ile açılır, ilerleyen dakikalarda böyle bir işe kalkışması için hiçbir sebebin olmadığını düşünen ailesi, genç kızın göğsünde taşıdığı mektubun ortaya çıkmasıyla beraber kızın iğfal edildiği gerçeğini öğrenirler. Geçmiş zaman İstanbul’unda sokağa çıktımı bir bakanın tekrar dönüp baktığı, saygı ile kendinde imrenme yaratan sigarasından elinde tuttuğu tespihe çakısından yumurta topuklu ayakkabısına, jilet gibi kendisini giyen elbiselerinden belindeki çakısına yedi mahalleye namını duyuran kabadayılar vardır. Toplumun içindeki yazılı olmayan ahlak, namus ve saygı kurallarının temsilcileri bu coğrafyanın geçmişten gelen soylu adetlerinin bir vücut içerisinde can bulmuş şekilleridir. Kendini öldüren kız bu insanlardan Osman (Erol Taş) ve Haydar’ın (Cüneyt Arkın) kardeşidir.

Kardeşlerin en büyüğü Osman tövbekar olmuş artık kasaplık yapmakta olan bir insandır. Gerçeğin ortaya çıkmasıyla beraber yemini bozar ve bıçağını tekrar kınına takar. İntikamını elleriyle alacağı; babasından, amcasından öğrendiği gibi ölen kız kardeşinin kanını yerde bırakmayacağı; lekelenmiş namusunu temizleyeceği için bir an tereddüt etmez. Vaktinde bileğinin gücüyle namını saldığı mertliğiyle insanların saygısını kazandığı bu dünyada geçmiş zamandan kalma bir yabancıdır çünkü. Ölürken bu gerçeğin gözlerine vurmuş şaşkınlığı vardır. Sırtından bıçaklanırken son ümidi olan kardeşi Haydarın adını haykırır.

İstanbul dışında olan Haydar geri döndüğünde küçük mahallesinin, tüm temiz dünyasının kendisini gözleri yaşlı annesi, amcası, nişanlısı ve iki tane ölüyle karşıladığını görür;

Hamam ve mezbaha olarak seçilen iki ayrı intikam mekanı ve ölüm sahnelerinin altının çizilerek verilmesi filmi farklı kılan özelliklerden birisidir. Yaşlı anasını kaybettiği gün başka bir anayı sevindirir. İntikamın kendine dönen bir silah olduğunu anlamakta gecikmez, öldürdüğü insanların ona verdiği bedel annesini kaybetmektir. Polis tarafından arandığı için annesinin cenazesine uzaktan bakmak zorunda kalır toprağını kendi atamaz son görevini yerine getiremez. Şeyhmuz’un yerini öğrendiği konsomatrisin ne düşünüyorsun sorusuna verdiği cevap filmin bir özetidir: “Yarın”

Konusunun temel özellikleriyle diğer Yeşilçam filmleriyle benzerlikleri olan Alın Yazısını diğerleri arasından sıyırıp özel bir noktaya getiren karakterlerin seçimi, işleyişteki akıcılık ve filmin her sahnesinde varolan özendir. Cüneyt Arkın bir sahnede “Hela” nın yerini sorar. Tuvaletin bugünde Anadolu’da ki adı Heladır.
Bu söz filmdeki Anadolu kökenli karaktere verilen özenin basit bir örneğidir.

Haydar, tespihinden basık topuklu ayakkabılarına, kıyafetinden yürüyüşüne mahalli bir karaktere biçilmiş sembolik kahraman imajını çizmektedir. Geçmiş tarihi içinde yaşatan herhangi bir mahallede görülebilecek cinsten “mert” kabadayıların sembolüdür bu. Cüneyt Arkın’ın ayakkabılarının koncunu çekmesi, kahve fincanın üstünden tutuşu, sigarasını ağızlıkla kullanması bu sembole yapılan göndermelerdir.

Erol Taşın kısa fakat mükemmel performansı; ilerleyen yıllarda seslendirme sanatçıları olarak tüm Türkiye’nin gönlünde taht kuracak Kamuran Usluer ve İstemi Betil’in (Laz Ziya) bu film için seçilmiş olmaları; Türk Sinemasının isimsiz kahramanlarından İhsan Gedik‘in hemen hemen çevirdiği tüm filmlerdeki gibi Alın Yazısında da sinemadaki sonuna sadık kalarak filmin sonunu getirememesi ve aranjör-besteci Noray Demirci’nin mükemmel müzik seçimiyle Alın Yazısı, insanlarda nostalji denildiğinde çağrışım yapacak ilk adreslerden birisidir.