Avantür dünya sinemasında olduğu gibi Yeşilçam’da da hem seyirci kitlesinin hem de star kavramının yerine oturuşu açısından her zaman garantili bir tür olmuştur. Konu kalıplarının genellikle yeniliklerden ziyade tekrarlar üzerine kurulu olmasına karşılık, kısıtlı çalışma sahalarında kendi stillerini yaratmış yönetmenlerimiz de bulunmaktadır.
Yönetmenlerin stilleri, beraber çalıştıkları oyuncuların yetenekleriyle birebir örtüştüğünde günümüzde de kendi kitlelerini yaratmış filmler ortaya çıkmıştır.
NATUK BAYTAN:
Cüneyt Arkın‘ın tarihi avantür filmlerinin yaratıcı yönetmenidir. Sinematiğin yayına girdiği ilk dönemlerde sinema yolculuğunu üç ana bölüm altında incelediğimiz bu değerli yönetmenimizin son dönemlerin popüler oluşumu Facebook üzerinde de bir Fan Club’u bulunmaktadır.
Hacı Murat, Kara Murat, Battal Gazi, Hınç, Soysuzlar gibi mega Arkın klasiklerinin kamera arkasında rahmetli Natuk Baytan bulunmaktadır. Baytan avantürünün temel özelliği sinemada şiddeti sorgulamanın devri olan 70’lerin kimi zaman sadizme kayan sahnelerle süslenmesidir.
Cüneyt Arkın’lı avantür filmleriyle beraber Kemal Sunal güldürülerinde bile yönetmenin avantür yönünün ağır bastığı dikkat çekmektedir. Temelinde güldürü amaçlı olsa da Sunal’ın en çok yumruk salladığı, silah kullandığı filmleri Natuk Baytan imzasını taşımaktadır.
Sinematik Natuk Baytan yazıları: http://https://sinematikyesilcam.com/?s=natuk+baytan
Facebook Natuk Baytan Fan Club: http://www.facebook.com/group.php?gid=7738284732
REMZİ JÖNTÜRK:
Remzi Jöntürk’ün sinema yolculuğu 1960’lı yılların sonundan 1970’lerin ortalarına kadar dallanıp budak salan müzikal akımların yolculuğuna benzer. Cüneyt Arkın’lı tarihi avantürleri çağdaş ve dönemin konjonktürüyle örtüşen sol eğilimli Robin Hood’lar izler. Jöntürk’ün sinemasal anlatımı kimi zaman benzersiz dokunuşlarla şahsına özgü bir hal alır.
Jöntürk avantürleri ilk dinleyişte kişi için bir anlam ifade etmeyip zaman geçtikçe sevilen ve vazgeçilemeyen bir psychedelic müzik çalışması gibidir. Baytan’ın alışılagelmiş hiperaktif kamerası Jöntürk’ün stilinde postmodern bir kimliğe bürünür.
Filmlerinden bazıları Malkoçoğlu, Yarınsız Adam, Yıkılmayan Adam, Kan (Deli Kadir) ve Altar‘dır.
Sinematik Remzi Jöntürk yazıları: https://sinematikyesilcam.com/?s=remzi+jöntürk
Facebook Remzi Jöntürk sayfası: http://www.facebook.com/pages/Remzi-Jöntürk/51701977560
MEHMET ASLAN:
Yeşilçam’ın müzikler kadar, hikaye konularında da sıkça başvurduğu İtalyan sinemasının sıkı takipçilerinden birisidir. Baytan ve Jöntürk’te olduğu gibi Aslan’ın kariyeri de tarihi avantürlerle başlamıştır. Kara Murat, Battal Gazi, Malkoçoğlu gibi bilindik mitlerin dışında daha eski bir dönemin fantastik kahramanı sayılabilecek Tarkan filmlerinin yönetmenidir.
Tarihi filmlerin yanında İtalyan sinemasının giallo ve poliziotteschi akımlarının Türkiye’de ki yansımaları sayılabilecek Aşka Susayanlar ve Kaplan Pençesi gibi filmlerinde yönetmenidir.
Mehmet Aslan’ın avantür anlatımında kavga sahnelerinin altının çizilmesi çok önemlidir. Her bir yumruk değişik bir açıdan gösterilir, kamera kimi zaman ip üzerinde sallanan kişinin yerini alır ve olayları kahramanın gözünden bire bir anlatımla (sallanarak, zıplayarak, düşerek) verir.
Aşka Susayanlar Seks ve Giallo: https://sinematikyesilcam.com/2012/11/aska-susayanlar-seks-ve-giallo/
MELİH GÜLGEN:
Sinematiğin yayına geçişinden bu güne en detaylı konsept çalışmamız Cemil’in beyni olan Gülgen üzerine pek çok yazı hazırladık. Kariyerinin ilk yıllarında asistanlık döneminde beraber çalıştığı Natuk Baytan’ın etkisi göze çarpmaktadır. Bu etkilenim çok kısa bir zaman diliminin ardından Melih Gülgen’in kendine özgü ayakları yere basan anlatım stiline dönüşür.
Melih Gülgen’in sineması avantürün altının çizilerek bir etki yaratılmasından ziyade hikayenin üzerine yapılandırılan filmlerden oluşur. İzlence olarak sıkıntı vermeyen, seyirciyi kolayca kavrayan ve hareketli sahneleri hikayenin doğal bir unsuru olarak içerisine yedirip finalde tüm filmi bir bütün olarak hatırlatan bir stildir.
CEMIL serisi, ADALET, İnsanları Seveceksin, Akrep Yuvası, Babanın Oğlu Melih Gülgen tarafından yönetilen Cüneyt Arkın klasiklerinden bazılarıdır.
Sinematik Melih Gülgen yazıları: https://sinematikyesilcam.com/?s=melih+gülgen
Facebook Melih Gülgen sayfası: https://www.facebook.com/groups/192189365914/
YILMAZ ATADENİZ:
Sinemanın vazgeçilmez esin kaynaklarından birisi olan ve birbirlerini karşılıklı olarak besleyen çizgi roman – sinema birlikteliğini en başarılı şekilde perdeye yansıtan yönetmenimizdir. Atadeniz’in sineması hem avantürü hem erotizmi 1960’ların nostaljisi ile sunar. Hikayeler de hiç bir zaman durağanlık yoktur, seyircinin dikkatini dağıtmasına müsade etmeyecek şekilde ustaca döşenmiş avantür trafiği tüm filmin baştan sona keyifle izlenmesini sağlar.
Yunanistan’dan ONAR FILMS‘in Yılmaz Atadeniz klasiği KILINK ile başlayan Türk Fantastik Sineması yeniden basımlarında Atadeniz’in kahraman ve hikaye seçiminde, zamanının ötesinde gösterdiği ustalık rol oynamaktadır. İrfan Atasoy, Aytekin Akkaya, Tamer Yiğit gibi isimleri sinemamıza kazandırmış bu avantürler ve Yılmaz Güney‘in 60’lar da ki gangster serilerinde de Atadeniz imzası görülmektedir.
Yılmaz Atadeniz, sinemamızda ki western, süper kahraman, gangster hikayelerinin bir numaralı yönetmenidir.
Sinematik Yılmaz Atadeniz yazıları: https://sinematikyesilcam.com/?s=yılmaz+atadeniz
ÇETİN İNANÇ:
Melih Gülgen konusunda olduğu gibi Çetin İnanç’ta Sinematik üzerinde en çok ele aldığımız yönetmenlerden birisi. Atıf Yılmaz, Lütfi Akad gibi ustaların asistanlığı ile başlayan bir kariyerden avantür sinema ve ilerleyen yıllarda B Tipi olarak adlandırılabilecek avantür filmlerinin yönetmenidir.
Yılmaz Atadeniz’in Çetin İnanc’ı bir avantür yönetmeni olarak yönlendirişi günümüzde ki İnanç gerçeğinin başlangıç noktasıdır. Süper Kahramanlar ve Fantastik temalarla başlayan sinema yolculuğu, Yılmaz Köksal’ı bir star haline getiren Westernler ve 80’li yıllarda ki Cüneyt Arkın’lı erotik avantürleriyle sürer.
İnanç filmlerinin kendine has bir kurgu anlayışı içerisinde felsefik tahlillerle açıklanabilecek özellikleri bulunur. İfade edebilmek yaşamayı gerektirir. Yeşilçam’da diğer hiçbir yönetmende karşılaşamayacağınız bir tür izleyici mücadelesidir bu. Filmler kendi yörüngesi altına aldığı izleyiciyi bazı noktalarda o kadar çok zorlar ki kurtulmak için seyirciyle anlatım arasında bir mücadele başlar.
Balık gözü objektifler, kalça bölgesine zum, korku filmlerinde kullanılabilecek kamera açıları, normalin dört katı hızda işleyen kavga sahneleri, kimi zaman diğer filmlerden yapılan alıntıların neticesinde başka filmlerde ki figuranların öldürülüyor gibi gösterimi İnanç stilinin vazgeçilmezlerindendir.
ÇEKO, Demir Pençe, Dağ Kurdu, Dünyayı Kurtaran Adam, Ölümsüz, Çöl …vs Çetin İnanç tarafından yönetilen avantürlerdendir.
Facebook Çetin İnanç – Jet Director: http://www.facebook.com/group.php?gid=12165300443
Sinematik Çetin İnanç yazıları: https://sinematikyesilcam.com/?s=cetin+inanc
KUNT TULGAR:
Sinema kariyerine çok küçük yaşlarda bir süper kahraman Tarzan ile küçük oyuncu rolünde başlayan aradan geçen yirmi yıl içerisinde avantürü hayatının vazgeçilmezi haline getiren oyuncu, kurgucu, yönetmenimizdir. Kunt Tulgar filmleri, dönemin “furya” olarak tabir edilen popüler her tür aksiyon şeklinin mümkün olan en kısa sürede çekilmiş halidir.
Çetin İnanç, Yılmaz Atadeniz ve Mehmet Aslan’da olduğu gibi, 2000’li yıllardan itibaren internetin yaygınlaşması ve dünyada ki cult, trash, b type, weird olarak adlandırılabilecek alternatif sinema meraklılarının kaçırılmaması gereken isimleri içerisinde yer almaktadır.
ONAR FILMS tarafından yeniden basılan SUPERMEN Dönüyor ve TARZAN Korkusuz Adam; Yılmayan Şeytan, Gizli Kuvvet tipik Kunt Tulgar avantürlerine örnektir.
Sinematik Kunt Tulgar Yazıları: https://sinematikyesilcam.com/?s=kunt+tulgar
Tunç Başaran ve T.Fikret Uçak :
ONAR FILMS’in yeniden basımları çerçevesinde yeni nesil izleyiciyle buluşan Üç Dev Adam (F. Uçak) ve Demir Yumruk Devler Geliyor (T. Başaran) filmlerinin yönetmenleridir.
Özellikle Tunç Başaran’ın 1980’li yıllarla beraber değişen ve ses getiren yapımlara imza atan (Uçurtmayı Vurmasınlar, Piano Piano Bacaksız) sinemasının arifesinde Kaptan Swing‘i uyarlayan isim olduğunu da vurgulamak gerekmektedir.
T. Fikret Uçak ise dünya tarihinde ilk (ve de son kez) Örümcek Adam‘a bir cani kahraman rolünde yer verdiği Üç Dev Adam; Kadir İnanır‘ın fantastik western olarak tabir edilebilecek Azrail’in Beş Atlısı filmlerinin yönetmenidir.
Yazan : Gökay GELGEC – Yojimbooo
