Yeşilçam Klasikleri – Bir Demet Menekşe (1973)

Bir Demet Menekşe banner

Bir Demet Menekşe1973 yapımı romantik filmlerimizden birisidir ancak draması ağır basar. Senaryosunu edebiyatçı Selim İleri‘nin yazdığı filmi, Zeki Ökten yönetmiş, başrollerinde ise Kartal Tibet, Hale Soygazi ve Lale Belkıs oynamışlardır. Yönetmen Zeki Ökten, Türk filmlerinde alışılmış olan sıradan bir konuyu, alışılmadık bir şekilde anlatığı film zaman içerisinde Yeşilçam Klasikleri arasına girmiştir.

Mutsuz bir fabrikatörle, bir terzihanede çalışan genç kızın aşk öyküsünün konu edildiği filmde öykü çok akıcı ve rahat bir anlatımla aktarılmıştır. Yeşilçam klişelerinden uzak sade anlatımıyla içimize işleyen aşk hikayesi ile benim için gerçekçi bir filmdir. Karakterler doğru ve tutarlı bir biçimde işlenmiş. Filmin tema müziği olarak Mikis Theodorakis’in Costa Gavras filmi État de Siège filmi için bestelediği “Paola, 11099” adlı enstrümantal parçanın seçilmiş olması da bence filme çok şey katmış. Filmin bir sahnesinde Şener Şen‘in figüran olarak göründüğünü ehemmiyetle belirtmek lazım

bir-demet-menekse-04

Başından geçen şanssız bir aşktan sonra hayata küsen Nesrin (Hale Soygazi) fakir ve yatalak annesine bakabilmek için bir butikte çalışmaktadır (kendisi terzihane demeyi tercih eder). İçine kapanık yapısı ve melankolik tavırları nedeniyle iş arkadaşları tarafından, nişanlısı tarafından terkedildiği için de mahalleli tarafından hor görülür. Güzel ve alımlı bir kız olan Nesrin’e esnaftan sataşanlar da olur. Öte yandan zengin fabrikatör Kenan Manizade de (Kartal Tibet) içinde yaşadığı hayattan pek memnun değildir. Şımarık ve yapay çevresinden, soğuk ve ilgisiz karısı Banu’dan (Lale Belkıs) bıkmış sade ve dürüst bir hayatın özlemini çekmektedir. Kader bu iki mutsuz insanı bir şekilde karşılaştırır.

Bir Demet Menekşe , bence Türk sinemasında özel bir yere sahip olan, oldukça hüzünlü bir filmdir. Koskoca şirket sahibi Kenan Bey’in karısı ve arkadaşlarının içinde bulunduğu zenginlik hararetinden, terzi kalfası Nesrin’e aşık olarak çıkma çabasını anlatır. Bir Demet Menekşe kesinlikle salya sümük bir film değildir; fakat bir paket mendilsiz de izlenemez bir türlü. Klasik zengin adam fakir kadın temasına rağmen izleyeni çarpan cinsten acayip bir şeyler vardır, adı bir türlü konulamaz ya o da ayrı.

bir-demet-menekse-03

Haşin aşık Kartal Tibet‘in bile gözünüze bu kadar güzel görüneceği ender bir çalışmadır. Hale Soygazi‘nin yüzündeki ifadeyle acınacak kadın olmasını sağlamıştır. Filmi izlerken senaryo ve oyunculuktaki sadeliği ve diyalogların güzelliği ile Selim İleri kendine hayran bırakır.

Bir Demet Menekşe filminin Öteki kadını Lale Belkıs ise, tüm haşmetiyle, tüm kötülüğü ve küstahlığıyla sizi orada beklemektedir. Kartal Tibet‘in liseli aşık masumluğundaki titrekliği, Hale Soygazi‘nin mahcupluğu da unutulmayacaktır filmde. İzlediğim filmlerinde oyunculuğunu bazende tipini çok beğenmediğim Kartal Tibet (Kenan) başarılı bir perfprmans ortaya koymuştur ve gerçektende bu filmde sevmediği bir kadınla evlidir ve Hale Soygazi‘ye de (Nesrin) körkütük aşık olmuştur. Film aynı zamanda bugün bana yaşadığımı hissettirmiştir.

zengin çocukla fakir kızın aşkına
bir türlü kavuşup mutlu olmayışına
gözün doluyorsa hala
korkmaya gerek yok yaşıyorum demektir’’

bir-demet-menekse-02

Film Müzikleri:

Bir Demet Menekşe filmi 70’li yıllarda doğup çocukluğunda radyodan spikerin “şimdi hafif müzik” anonsuyla film müzikleri dinleyen kuşak için bir ayrı anlam taşıyan bir filmdir.

Bu güzel film için kullanılan müzikleri ile ayrı bir paragraf açmak istiyorum. Filmin çok duygusal olan enstrümantal tema müziği “Paola, 11099“dır ve neredeyse filmin her anında duyulur. Bu durum maalesef filmin jeneriğinde ve bitiş yazılarında belirtilmemiştir. Yunan besteci Mikis Theodorakis’in müziği, 1972 yılında Costa-Gavras’ın çevirdiği ve Yves Montand’ın baş rolünü oynadığı “État de siège” (State of Siege veya Türkiye’de bilinen adı ile Sıkıyönetim veya diğer adıyla Görünmeyen Ayaklanma) adlı film için bestelemişti. Albümde Theodorakis’in bestesini ünlü Güney Amerikalı (üyeleriArjantin ve Şili’li) And müziği grubu Los Calchakis yorumlamıştır.

Tutku, İhtiras, Aldatma ve Aşk’ın Masumiyeti

Filmin finale bağlanışı ise hüzünlüdür. Mutlu mesut, umut dolu yaşarken aşkın en güzel halini, malum klasik vazgeçilmez durumlar gelişir. Banu’nun (Lale Belkıs) şüphelendikleri gün geçtikçe açığa çıkar ve durumu iyice anlar. Filmde dile gelen en güzel repliklerden bir tanesin de ise kendimizden bir parça buluruz:

Kenan : Nerdeydin bu güne kadar ?
Niye bunca yanlıştan sonra tanıdık birbirimizi?

Akşam, Belkıs’ın geldiğini söyleyince Banu , Kenan da onu gördüğünü ve yalnız olmadığını söyleyip her şeyi itiraf eder. Banu inanılmayacak kadar olgun karşılar ve bu arada yüzüğün de Nesrin’e ait olduğunu öğrenir. Kenan her şeyi vermeye razı olduğunu ifade eder.

bir-demet-menekse-08Ertesi gün Banu, Butik Candan’a gelir (Candan; Zeki Ökten‘in eşi Güler Ökten), alışveriş yapar. Yüzüğü gören Nesrin şoka girer. Banu kocasının hediyesi olduğunu söyler ama beğendiği için de Nesrin’e hediye eder. Nesrin bir kez daha yıkılmıştır.
Elbiselerin kocasının işyerine teslim edilmesini isteyen Nesrin Kenan’ın odasına girer Nesrin ve:

bir-demet-menekse-09-“Her şeyi anlatmıştım sana bir demet menekşenin büyüsüne kapılıp. Bu muydu insanlığın? (Yüzüğü uzatıp) Sizin malınız, hakkınız geçsin istemem.”

Kenan: Dinlesen bağışlayacaksın.

Nesrin: Benim için koparıldığı günkü kadar tazeydi bu menekşeler .

Kenan: Nesrin, dur Nesrin seni seviyorum Sensiz olamam, seni seviyorum Nesrin
diye tüm çalışanlarının ve işyerine gelmiş Banu’nun önünde çığırır.

Yıkık, dökük bir kalp ile evine dönen Nesrin evde annesinin yanında oturan Kenan’ı görür. (Kaleyi içten fethetmek ha! Seni kurnaz Kenan seni!)
Annesi: -Çile ocağına sığınanlar geri çevrilmez yavrum der ve kamera Nesrin’in yüzünde donar.

Saygı sevgilerimle…

bir-demet-menekse-son

Sinematik Yeşilçam için Yazan: Muhammed Soysal

Filmi İzlemek isteyenler için Tv çekimi versiyonu:

Bir Demet Menekşe from evren moda on Vimeo.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir