Keloğlan (1965)

keloglan_1965

Keloğlan’ın sinemaya uyarlanması ilk defa 1948’de Vedat Örfi Bengü’nün senaryosunu yazdığı ve İsmail Dümbüllü’nün Keloğlan’ı canlandırdığı filmiyle olmuştur. Bir sonraki film Yavuz Yalınkılıç tarafından 1965 yılında aynı isimle çekilmiştir ve ana karakter, Öztürk Serengil tarafından canlandırılmıştır. Filmde, bir köylü ile bir eşkıya arasında geçen mücadele konu edilir. Kel oğlan kimsenin bulamadığı hiçi bulmak için köyünden ayrılır. Diyar diyar gezer. En son Viranşehir’e gelir ve bir handa konaklar. O yörenin dağlarında hiçin olduğunu öğrenir. Ancak dağlar uzun zamandır halka zulmeden eşkıya Kerim’in elindedir. Bu yüzden kahramanımız Kerim’le mücadele etmek zorunda kalacaktır. (Meltem İşler Sevindi) tsa.org

Yapımcı : Yavuz Yalınkılıç
Yönetmen: Yavuz Yalınkılıç
Senarist: Yavuz Yalınkılıç
Yapım Yılı: 1965
Özellikler: 35 mm, Siyah-Beyaz
Süre: 86 dk
Oyuncular: Öztürk Serengil,Suzan Avcı,Ersun Kazançel,Ali Seyhan

Keloğlan-(1965)-video

 

Keloğlan Miti:

Keloğlan, özellikle Türk ve Altay mitolojisinde, masal, fıkra ve benzer halk anlatılarında adı geçen saçsız masal kahramanıdır.

 

Türk masal anlatı geleneği içerisinde olumlu ve olumsuz özelikleri ile halkı temsil eden bir tiptir. Başlıca özellikleri dürüstlüğü, mertliği, cesareti, yardımseverliği, cömertliği ve kurnazlığıdır. Yoksul bir karı-kocanın veya yoksul bir kadın oğlu yahut da yaşlı bir kadının torunu olarak anlatılan Keloğlan, masalların başında beceriksiz, tembel biri gibi bir izlenim sergilerken olayların gelişmesiyle kurnaz, cesur ve becerikli olduğu ortaya çıkar; yaşından ve boyundan umulmadık şekilde zorlukların üstünden gelir.

keloglan-1965-2

Edebiyat tarihçisi Tahir Alangu, bu tipin şimdilik en son on yedinci yüzyıla kadar götürülebileceğini belirtmiş ise de kimi araştırmacılar Keloğlan ile benzer özellikler gösteren başka kahramanları inceleyerek Keloğlan tipinin geçmişini daha eskiye götürmüşlerdir. Kırgız masalları arasında yer alan Çınıbek de Türk mitolojisindeki Keloğlan tipi ile simgesel olarak ilişkili görülmüştür. İddiasız bir tip olan Çınıbek, masalın sonuna doğru aşamalar silsilesi ile yükselerek sessizce kahramanlaşır. Kimi araştırmacılara göre Keloğlan tipinin en eski temsilcisi Çınıbek’tir.

Kaynakça:
Bayraktar, Zülfikar. “Geleneğin Güncellenmesi Bağlamında Masaldan Çizgi Filme Keloğlan Tiplemesi Üzerine”. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı dergisi, Cilt 49, Sayı 49, Yıl 2014. https://www.academia.edu/attachments/36576066/download_file?st=MTQ2MjM0NjY4MCw4OC4yNTAuMjUzLjkyLDQyNjE0NjI%3D&s=swp-toolbar. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
^ Harmancı, Meriç. “Kel oğlan’ın Mitik Aynadaki Görüntüsü”. Millî Folklor, 2012, Yıl 24, Sayı 94. http://www.millifolklor.com/tr/sayfalar/94/07.pdf. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
^ Şimşek, Esma. “Masalların Sembolik Dili Bağlamında Kel oğlan Tipi Üzerine Bir Değerlendirme””. İtaki Felsefi Edebiyat dergisi, yıl 2007, Sayı 2. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150407162822/http://m.friendfeed-media.com/da2b7c94d96307cb17e2817e79ad0728e17d267c. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
^ a b Dursun, Aysun. “Kel oğlan Masallarının Tespiti ve Tasnifi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ağustos 2008, Muğla. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160506191726/https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=-Z0vbSUgrhM9fXoGkRe6Q2pz0xDivKCFA_4pfJkxCOtRyQ7-FZsXBN9X9rZbsQ2f. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir